Kreatynina jest produktem degradacji kreatyny – substancji pełniącej rolę nośnika energii w mięśniach. Każdego dnia około 1-2% kreatyny przemienia się w kreatyninę, a ta z kolei poddana jest filtracji w nerkach i wydalana razem z moczem. Ilość kreatyniny we krwi nie jest taka sama dla wszystkich – jej stężenie zależy od kilku czynników: płci, masy mięśniowej czy ilości spożywanego mięsa. Stężenie kreatyniny u jednego człowieka jest jednak w miarę stałą wartością.
Badanie stężenia kreatyniny dość dobrze obrazuje stan nerek – substancja ta nie jest wchłaniana zwrotnie ani wydzielana przez cewki moczowe, zaś jej ilość w moczu warunkowana jest tylko i wyłącznie funkcją filtracyjną nerek. Nagły wzrost stężenia kreatyniny we krwi może oznaczać na przykład ostrą i przewlekłą niewydolność nerek. Wzrost stężenia odpowiada zmianom przesączania kłębuszkowego (GFR, z ang. glomerular filtration rate) Za istotny przyjmuje się wzrost poziomu kreatyniny (ponad górną granicę referencyjną) powodujący obniżenie GFR o około 50% (40-60 ml/min/1,73m2). Do wyniku oznaczenia kreatyniny wynik eGFR dodawany jest eGFR ( ang. estimated glomerular filtration rate) – szacunkowy współczynnik filtracji kłębuszkowej, wyliczany jest na podstawie parametrów charakterystycznych dla pacjenta.. eGFR jest najlepszym pojedynczym, wczesnym wskaźnikiem funkcji nerek, stosowanym w badaniach przesiewowych, który jednakże nie pozwala na wnioskowanie o przyczynach patologii. Należy ponadto zachowywać ostrożność w interpretacji wyniku eGFR w przypadku osób młodszych niż 18 lat, z nadwagą i rozwiniętą muskulaturą.
Oznaczanie kreatyniny we krwi zaleca się również u pacjentów przed badaniem tomografem komputerowym, szczególnie zaś wtedy, gdy badanie ma być przeprowadzone z użyciem kontrastu.
Przygotowanie
w przypadku badania kreatyniny z krwi nie trzeba być przed posiłkiem. Jest to jednak zalecane dla pewności.
Zakres wartości referencyjnych:
0-2 M 0.24-0.85 mg/dl
2M-1L 0.17-0.42 mg/dl
1L-3L 0.24-0.41mg/dl
3L-5L 0.31-0.47 mg/dl
5L-7L 0.32-0.59 mg/dl
7L-9L 0.40-0.60 mg/dl
9L-11L 0.39-0.73 mg/dl
11L-13L 0.53-0.79 mg/dl
13L-15L 0.57-0.87 mg/dl
K >15L 0.5-.9 mg/dl
M>15L 0.7-1.20 mg/dl
