Rak jajnika: Objawy, diagnostyka, przyczyny i leczenie
Rak jajnika jest określany przez lekarzy mianem cichego zabójcy. Wynika to przede wszystkim z trudności wczesnego diagnozowania zmian chorobowych i faktu, że gros pacjentek trafia do lekarza dopiero wówczas, gdy choroba jest już zaawansowana. Objawy raka jajnika są słabo wyrażane i najczęściej mają charakter nieswoisty.
Symptomy towarzyszące schorzeniu są często mylnie utożsamiane przez pacjentki z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, co prowadzić do późnego wykrycia choroby. Tymczasem, podobnie jak w każdym przypadku choroby nowotworowej rokowania zależą przede wszystkim od stopnia zaawansowania, w którym została ona wykryta.
Jak objawia się rak jajnika?
Jak już wstępnie pisaliśmy objawy raka jajnika są słabo wyrażane i najczęściej mają charakter nieswoisty. Często nie niepokoją pacjentek lub są mylące. Nowotwór przez długi czas rozwija się w sposób utajony. Symptomy pojawiają się, gdy guz jajnika osiągnie znaczne zaawansowanie.
Mogą one przyjmować postać:
- objawów dysurycznych,
- zaparć,
- wzdęć,
- uczucia pełności w brzuchu,
- bólu podbrzusza.
Wczesne symptomy, na jakie wskazują pacjentki ze zdiagnozowanym rakiem jajnika obejmują:
- zwiększenie się obwodu brzucha,
- szybkie uczucie pełności podczas jedzenia,
- zmiana częstotliwości oddawania moczu.
W przypadku 30% chorych objawem skłaniającym do konsultacji u lekarza jest występujące wodobrzusze.
Diagnostyka w przypadku raka jajnika
Wczesna diagnostyka jest niezwykle istotna, dlatego nie powinnyśmy lekceważyć żadnych objawów, które mogłyby sugerować rozwijającą się w organizmie zmianę nowotworową. W sytuacji podejrzenia guza jajnika zaleca się przeprowadzenie szeregu badań diagnostycznych, których celem jest weryfikacja wstępnej diagnozy.
To przede wszystkim:
- badanie ginekologiczne dwuręczne,
- badanie obrazowe, a więc ultrasonografia przez brzuszna i przez pochwowa (zadaniem badania ultrasonograficznego jest wykrycie zmian guzowatych, określenie ich wielkości oraz rozległości procesu nowotworowego),
- tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny,
- w przypadku występowania wodobrzusza (objaw dotyka ok. 30% ogółu pacjentek) można wykonać punkcję jamy otrzewnowej z pobraniem płynu do badania cytologicznego,
- badanie stężenia markerów nowotworowych z surowic krwi.
Warto wspomnieć także o tym, że wczesny rak jajnika może zostać wykryty jako nieprawidłowa masa w miednicy podczas rutynowego badania lekarskiego. W praktyce oznacza to, że profilaktyka i regularna kontrola stanu zdrowia kobiety mogą przeciwdziałać rozwojowi groźniej choroby i znacząco poprawić rokowania w przypadku jej wykrycia.
Leczenie raka jajnika
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi zaleceniami i standardami leczenia chore z rakiem jajnika powinny być skonsultowane w poradni genetyki onkologicznej i zostać poddane badaniu genetycznemu w kierunki mutacji BRCA1 i BRCA2. Jednocześnie o szczegółowym schemacie leczenia i postępowania terapeutycznego decyduje rozpoznanie histopatologiczne, które odbywa się na podstawie oceny patomorfologicznej materiału uzyskanego podczas operacji.
Ostatecznie o leczeniu decyduje:
- stopień zaawansowania raka jajnika,
- typ histopatologiczny guza,
- stopień zróżnicowania histopatologicznego,
- wielkość pozostawionych zmian po zabiegu cytoreducyjnym,
- wiek pacjentki,
- nosicielstwo mutacji BRCA1 i BRCA2
Podstawą działań terapeutycznych jest postępowanie skojarzone, w ramach którego pacjentka jest poddawana leczeniu chirurgicznemu oraz chemioterapii. Chemioterapia w przypadku raka jajnika zazwyczaj składa się z wielu linii leczenia. Leczenie uzupełniające może być pominięte wyłącznie u pacjentek z guzem jajnika w I stadium zaawansowania (G1/G2), u których przeprowadzono prawidłowe postępowanie chirurgiczne z weryfikacją zmian w obrębie węzłów chłonnych miedniczych i okołoaortalnych.
